Kampania podnosząca świadomość społeczną w ramach projektu Pilotażowe wdrożenie modelu Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą (SCWEW)

Choroba przewlekła charakteryzuje się długim czasem trwania i wolnym postępem zmian chorobowych, jednak w piśmiennictwie spotykane są nieco różniące się od siebie określenia. Określana bywa również jako:

 - zaburzenie o długim okresie trwania, które może być postępujące i o złym rokowaniu lub też związane z relatywnie normalnym biegiem życia pomimo nieprawidłowości występujących w fizycznym lub psychicznym funkcjonowaniu,

- niekorzystny stan, który trwa dłużej niż trzy miesiące w roku lub wymaga ciągłej hospitalizacji co najmniej przez jeden miesiąc,

- choroba, która trwa przez znaczny okres lub ma charakter nawracający, to znaczy w długim czasie następują kolejne rzuty choroby,

- trwałe, nieodwracalne, postępujące zmiany uszkadzające ustrój, obniżające permanentnie jego wydolność i sprawność, głównie w tzw. stanach ostrych, ale także i przewlekłych, jako jeden i ten sam ustawicznie trwający proces wyniszczania.

Najbardziej rozpowszechnionymi chorobami przewlekłymi są:

- choroby układu krążenia,

- choroby mózgowo-naczyniowe,

- przewlekłe choroby układu oddechowego,

- nowotwory,

- cukrzyca,

- reumatoidalne zapalenie stawów,

- choroby psychiczne,

- choroby autoimmunologiczne,

- padaczka,

- osteoporoza,

- otyłość,

- stwardnienie rozsiane,

-HIV/AIDS.
Schorzenia te mogą dotknąć każdego człowieka, niezależnie od płci czy stylu życia. Każda choroba jest przykrym wydarzeniem w życiu. Konsekwencje choroby dotykają wszystkich domowników, niezależnie od tego czy choruje dziecko, czy osoba dorosła. Nowa
sytuacja związana z zachorowaniem dziecka powoduje mobilizację rodziców, jest źródłem ich niepokoju i rodzi konieczność zmian. Choroba przewlekła obniża samopoczucie i wywołuje wiele nieprzyjemnych emocji, niektóre z nich są specyficzne dla określonych chorób. Typowymi reakcjami psychologicznymi chorujących są m.in. lęk, który nasila się proporcjonalnie do zaostrzenia się objawów, flustracja, która może być związana np. z ograniczeniem aktywności, bezradność, złość, zakłopotanie. Wielu chorym często towarzyszy wstyd związany z tym, że np. objawy choroby są widoczne na zewnątrz. Osoby chorujące przewlekle unikają często kontaktu z innymi ludźmi i wycofują się z życia, obniża się ich poczucie wartości.

Utrzymująca się latami choroba powoduje negatywne skutki w wielu dziedzinach życia. Obniża się sprawność organizmu, samopoczucie fizyczne i psychiczne. Rytm życia zostaje podporządkowany chorobie. Istnieje możliwość zmiany w wyglądzie chorego. Zazwyczaj maleje aktywność fizyczna, zawodowa, towarzyska. Zwykle zostaje zachwiane poczucie sensu życia.

Adaptacja do choroby przewlekłej/niepełnosprawności zmienia się wraz z obrazem choroby. Jest często powiązana z dostępnością leczenia, jego skutkami. Dzięki badaniom grupowym udało się stworzyć modele , które w dużym stopniu oddają procesy zachodzące w psychice chorego. Znajomość ich jest pomocna we wspieraniu chorego w  środowisku rodzinnym i szkolnym

Nela Kerr wyróżniła 6 etapów przystosowania się do choroby przewlekłej :

1. Szok
   Pacjent na zewnątrz może zachowywać się normalnie, najczęściej nie uświadamia sobie jednak faktu istnienia choroby i swojego położenia. Jest to etap niedowierzania, zdziwienia, zaprzeczenia, u niektórych może powodować złość, irytację ( dlaczego ja?, dlaczego mam wykonywane mnóstwo badań, skoro nic mi nie jest?).
   
   2. Oczekiwanie poprawy
   To etap intensywnego leczenia. Chory jest już świadomy istnienia choroby, ale wciąż traktuje ją jako stan przejściowy, chwilowy. Poszukuje informacji o metodach leczenia, oczekuje szybkiej poprawy zdrowia.
   
   3. Lament
   Etap ten następuje dość przypadkowo. Wystarczy, że chory musi wykonać czynność, która do tej pory nie sprawiała mu trudności, a teraz staje się problemem nie do pokonania. Wtedy może dochodzić do utraty poczucia sensu życia, pojawia się ciągły pesymizm. Chorzy izolują się, unikają kontaktów z ludźmi, również z najbliższymi. Może występować wrogość, agresja, postawy roszczeniowe. Nauka lub aktywność zawodowa są w danej chwili mało możliwe i wydają się choremu nie do zrealizowania. Może pojawić się depresja, apatyczność, zrezygnowanie, a nawet myśli samobójcze. Chory może pozostać na tym etapie przez bardzo długi czas. Z lamentu pacjenta mogą wyzwolić różne formy działania, które mają dla niego wartość. Na początku jest to aktywność pierwotna związana z samoobsługą. Chodzi tu o takie formy aktywizowania, aby chory mógł podnieść samoocenę, by mógł rozpoznać, że choroba przewlekła jest sytuacją do pokonania i realizacja celów jest dalej możliwa.
   
   Później mogą nastąpić:

• etap obrony zdrowej,
• etap obrony neurotycznej.

Może wystąpić jeden po drugim lub tylko jedna forma obrony. Jest to uzależnione od otoczenia chorego. Jeśli osoby z otoczenia rozumieją istotę choroby i dają choremu odczuć, że realizacja celów jest nadal możliwa, choć sposób ich realizacji jest utrudniony, to wówczas chory nabywa przekonania, że choroba przewlekła utrudnia, ale nie uniemożliwia realizacji celów.

4. Obrona zdrowa
   Chory ma świadomość ograniczeń związanych z chorobą przewlekłą, ale wie, że i tak może realizować cele.
   
   5. Neurotyczna obrona
   W tym przypadku następuje obniżona świadomość odnośnie swoich możliwości. Osoba chora przewlekle nie zważa na ograniczenia i słabości, zaprzecza skutkom.
   
   6. Przystosowanie się, akceptacja
   Pacjent przestaje traktować chorobę przewlekłą/kalectwo jako przeszkodę w realizacji własnych potrzeb i zadań. Włącza chorobę i wynikające z niej ograniczenia do osobowości jako jej cechę. Jest to realistyczny obraz siebie. Chory umiejętnie ocenia swoje ograniczenia i możliwości.

Rola rodziny w procesie leczenia
Bardzo często dla osoby przewlekle chorej rodzina jest ostoją bezpieczeństwa i ogromnym wsparciem. Postawa najbliższych ma bardzo duży wpływ na przebieg terapii. Dla pacjenta ogromne znaczenie ma akceptacja jego obecnej sytuacji - czyli akceptacja choroby i ograniczeń jakie się z nią wiążą, potrzeb i zmian jakie w nim zachodzą . Najbliższe osoby nie powinny być jednak  nadopiekuńcze, by nie ograniczyć samodzielności chorego. Bardzo ważną rolę w procesie leczenia odgrywa motywowanie pacjenta do aktywności, rozwijanie zainteresowań, utrzymywanie kontaktów towarzyskich, udział w grupach wsparcia. Daje to choremu poczucie bycia potrzebnym i pełnowartościowym.

Edukacja włączająca – uczeń przewlekle chory w szkole ogólnodostępnej

Uczeń przewlekle chory zaliczany jest do grupy uczniów o zróżnicowanych potrzebach Każda choroba niesie szereg ograniczeń i powoduje określone skutki dla funkcjonowania dziecka. Wpływa także na jego: kondycję psychofizyczną, możliwości intelektualne, możliwość uczenia się, pamięć, koncentrację uwagi, stan emocjonalny.

Uczeń z chorobą przewlekłą w szkole powinien mieć zapewnione odpowiednie warunki nauki oraz właściwą opiekę. W tym celu konieczne jest zgromadzenie o nim wiedzy z wykorzystaniem różnych źródeł informacji. Najcenniejsze są informacje pozyskanie od rodziców  na temat choroby dziecka oraz wynikających z niej ograniczeń w funkcjonowaniu, możliwych zagrożeniach i środkach ostrożności. Również bardzo istotne są informacje zawarte w opinii lub orzeczeniu poradni jak również w zaświadczeniu lekarskim. Zapoznanie się z zaleceniami lekarskimi i specyfiką objawów u danego dziecka oraz zasadami udzielenia mu pomocy w sytuacji zaostrzenia objawów chorobowych jest szalenie istotne. Dlatego tak ważne jest, aby rodzice takie dokumenty dostarczyli do szkoły i współpracowali z nauczycielami. Znajomość ograniczeń i możliwości rozwojowych dziecka to podstawa do zaplanowania i zorganizowania odpowiedniego wsparcia. Uczeń z chorobą przewlekłą w szkole powinien być wspierany poprzez:

1) dostosowywaniu form pracy dydaktycznej, treści, metod i organizacji nauczania do jego możliwości psychofizycznych,

2) zapewnienie mu w szkole różnych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Najbliższe otoczenie w rodzinie i szkole powinno wspierać chorego przewlekle w procesie leczenia. Choroba przewlekła najczęściej towarzyszy pacjentowi do końca życia. Usłyszenie takiej diagnozy, zaakceptowanie jej i dokonanie zmian w dotychczasowym życiu, dla wielu pacjentów bywa bardzo trudne.

Bardzo ważne są proste, ludzkie gesty, np. miłe słowo,  motywowanie do aktywności, rozwijanie zainteresowań, utrzymywanie kontaktów towarzyskich, udział w zajęciach edukacyjnych w szkole, jeśli stan zdrowia na to pozwala. Daje to choremu poczucie bycia potrzebnym i pełnowartościowym.

Kampania podnosząca świadomość społeczną w ramach projektu Pilotażowe wdrożenie modelu Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą (SCWEW)

Aby zapewnić im właściwe warunki nauki i rozwoju warto zapoznać się ze specyfiką tej przewlekłej choroby, zaakceptować jej istnienie, zrozumieć potrzeby ucznia chorego i wspierać go w codziennym funkcjonowaniu.

WAŻNE!!! Cukrzyca NIE jest chorobą zakaźną.

NIE można się nią zarazić przez kontakt z osobą chorą!

Cukrzyca to choroba metaboliczna charakteryzująca się wysokim poziomem glukozy we krwi (hiperglikemią), co spowodowane jest zaburzeniem wydzielania i/lub działania insuliny, czyli hormonu, który powoduje obniżenie poziomu glukozy we krwi. Przewlekła hiperglikemia wiąże się z uszkodzeniem i niewydolnością różnych narządów, szczególnie oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych. Aktualnie w Polsce wśród dzieci i młodzieży chorych na cukrzycę dominuje (blisko 90%) cukrzyca typu 1 — ten typ cukrzycy ma podłoże genetyczne oraz autoimmunologiczne. Ten rodzaj cukrzycy wymaga podawania insuliny, która jest lekiem ratującym życie. Cukrzyca typu 1 jest chorobą, którą można skutecznie leczyć, ale nie ma jeszcze sposobu na jej całkowite wyleczenie.

LECZENIE PACJENTA Z CUKRZYCĄ TYPU 1 POLEGA NA WDROŻENIU:

• Insulinoterapii — czyli podawaniu podskórnie insuliny. Można to zrobić przy pomocy: igły i strzykawki (obecnie bardzo rzadko), wstrzykiwaczy typu „pen” (najczęściej) lub osobistej pompy insulinowej (coraz częściej).

Wstrzykiwacz – pen, wielkością i wyglądem przypomina wieczne pióro. Zawiera wymienialny wkład z insuliną. Jest łatwy w obsłudze i umożliwia dyskretne podanie insuliny. Ze względu na niewielkie rozmiary, peny można nosić ze sobą, a sam proces dawkowania insuliny jest dosyć prosty. Są one urządzeniami osobistymi — pacjenci nie powinni go sobie pożyczać. Igły do pena są jednorazowe, powinny być wymieniane po każdym podaniu insuliny.

Osobista pompa insulinowa — to małe urządzenie, które wielkością przypomina telefon komórkowy. Służy do podskórnego podawania insuliny. Pompa, podobnie jak trzustka osoby zdrowej, podaje insulinę w sposób ciągły przez 24 godziny na dobę. Pompę obsługuje się za pomocą kilku przycisków, które się na niej znajdują. Insulina znajduje się w specjalnym zbiorniku, a do tkanki podskórnej dostaje się poprzez specjalny zestaw składający się z cewnika, który jest połączony ze zbiornikiem oraz specjalnego wkłucia. Wkłucie składa się z igły i zakładane jest do podskórnej tkanki tłuszczowej jeden raz na trzy dni. Wkłucia zakłada się w pośladki, brzuch, uda, ramiona, ręcznie lub za pomocą specjalnych urządzeń ułatwiających tę czynność. Pompę przytwierdza się często w specjalnym etui do paska odzieżowego lub opaśnicy ubrań.

Przykładowe pompy insulinowe

Źródło: One są wśród nas. Dziecko z cukrzycą w szkole i przedszkolu

Podstawą insulinoterapii jest samokontrola glikemii. Polega na kilkukrotnym w ciągu dnia oznaczaniu stężenia glukozy we krwi za pomocą testów paskowych, na glukometrze.  Glukometr to aparat, który dokonuje pomiaru poziomu glukozy we krwi, której kropelkę (np. z nakłutego palca) przenosi się na suchy test (pasek testowy). Poziom glukozy we krwi koniecznie trzeba badać:

• przed każdym posiłkiem,
• przed, w czasie i po zakończeniu każdego wysiłku fizycznego (zajęć w-f, wycieczki, itp.),
• zawsze, kiedy uczeń „dziwnie” wygląda, „dziwnie” się zachowuje lub zgłasza, że czuje się „jakoś dziwnie” albo źle (może to być oznaką niedocukrzenia lub hiperglikemii),
• po zakończeniu postępowania leczniczego związanego z niedocukrzeniem,
• wtedy, kiedy zalecił to lekarz prowadzący.

• Zdrowego stylu odżywiania opartego głównie na kontrolowaniu kaloryczności posiłków oraz zawartych w nim węglowodanów.

Żywienie powinno uwzględniać skład jakościowy spożywanych potrwa (węglowodany, białka, tłuszcze), wartość energetyczną w dziennym jadłospisie oraz rozkład posiłków w ciągu dnia tak, aby optymalnie zaspokajać zapotrzebowanie organizmu na składniki pochodzące z białek, zdrowych tłuszczów, węglowodanów, minerałów i witamin adekwatnie do wieku, płci i masy ciała. Nie ma produktów zakazanych dla chorych na cukrzycę!

• Odpowiednio zaplanowanego i realizowanego wysiłku fizycznego.

Cukrzyca nie ogranicza w żaden sposób aktywności chorego. Wymaga jednak samokontroli i obserwacji. Sport i rekreacja są korzystne dla każdego człowieka. Poprawiają kondycję, sprawność fizyczną, przynoszą wiele radości i okazji do zdrowej rywalizacji. U osób z cukrzycą mogą wspierać wyniki leczenia, zapobiegać otyłości i chorobom układu krążenia. Ważne jest jednak, by uczeń chory na cukrzycę podczas lekcji wychowania fizycznego, wędrówek pieszych, biegów przełajowych, pływania, wycieczek szkolnych itp. miał towarzystwo rówieśnika znającego zasady postępowania w czasie niedocukrzenia. Osoba chora musi także zawsze mieć przy sobie glukometr) oraz szybko przyswajalne węglowodany (sok owocowy, posłodzona herbata, coca-cola).

POWIKŁANIA CUKRZYCY – KIEDY I JAK REAGOWAĆ?

HIPOGLIKEMIA (niedocukrzenie) to krytyczny spadek poziomu glukozy we krwi, który stwarza realne zagrożenie dla organizmu. O hipoglikemii mówimy wtedy, gdy poziom cukru we krwi spadnie poniżej 60 mg/dl. Objawy hipoglikemii:

Źródło: One są wśród nas. Dziecko z cukrzycą w szkole i przedszkolu

Najczęstsze przyczyny hipoglikemii to:

Co należy zrobić:

• oznaczyć poziom glukozy na glukometrze celem potwierdzenia niedocukrzenia,
• podać węglowodany proste – najszybciej zadziała ½ szklanki coca-coli lub soku owocowego, albo 3 kostki cukru rozpuszczone w ½ szklanki wody lub herbaty,
• po 10-15 minutach od podania węglowodanów należy poznowie oznaczyć poziom cukru na glukometrze,
• jeżeli wartości glikemii się podnoszą, można choremu podać kanapkę lub przyspieszyć spożycie planowanego na później posiłku oraz ograniczyć aktywność fizyczną,
• NIE WOLNO zastępować węglowodanów prostych słodyczami zawierającymi tłuszcze np. czekoladą, batonikiem snickers, cukierkiem czekoladowym ponieważ utrudniają one wchłanianie glukozy z przewodu pokarmowego,
• w sytuacji cięższej, gdy pacjent ma zaburzenia świadomości, pozostaje w ograniczonym kontakcie, ale jest pewność, że może połykać – należy postępować jak wyżej,
• jeśli chory nie może połykać, jest nieprzytomny, nie reaguje na bodźce NIE WOLNO PODAWAĆ NICZEGO DO PICIA ANI JEDZENIA – należy ułożyć osobę na boku, wstrzyknąć glukagon domięśniowo i wezwać pogotowie,
• jeżeli osoba z cukrzycą zostanie znaleziona nieprzytomna, zawsze trzeba podejrzewać, że ma ciężkie niedocukrzenie i postępować według opisanego schematu,
• każdorazowo należy powiadomić pielęgniarkę szkolną – jest przygotowana do reagowania w podobnych sytuacjach (uczniowie awaryjną dawkę glukagonu najczęściej przechowują w lodówce w gabinecie pielęgniarki)

HIPERGLIKEMIA to z kolei zbyt wysoki poziom glukozy we krwi.

Źródło: One są wśród nas. Dziecko z cukrzycą w szkole i przedszkolu

Objawy hiperglikemii:

Najczęstsze przyczyny hiperglikemii:

Co należy zrobić:

• bezzwłocznie zbadać poziom glukozy na glukometrze,
• powiadomić pielęgniarkę szkolną, rodzica, pogotowie,
• podać tzw. korekcyjną dawkę insuliny (ustaloną indywidualnie dla chorego; informację tę powinna posiadać osoba chora, pielęgniarka i/lub wychowawca, rodzic lub opiekun ucznia),
• podawać dużą ilość płynów, najlepiej niegazowanej wody mineralnej (ok. 1 litr na 1,5-2 godzin)

Co może przeżywać uczeń z powodu cukrzycy:

• przekonanie o braku akceptacji w grupie rówieśniczej z powodu własnej odmienności,
• poczucie winy, krzywdy, niesprawiedliwości losu,
• niska samoocena, bezradność, stany depresyjne,
• sprzeciw wobec diagnozy i zaproponowanej terapii, podejmowanie zachowań ryzykownych oraz rezygnacji z samokontroli,
• zaniedbanie leczenia,
• niekorzystne samopoczucie ucznia spowodowane nieustabilizowanym poziomem cukru wpływa negatywnie na przebieg procesów poznawczych i emocjonalnych, co objawia się w zachowaniu i jakości wykonywanych zadań,
• silne, powtarzające się lub długotrwałe przeżycia, jak np. egzamin, konflikt w relacjach rówieśniczych, trudności w nauce, problemy w domu mogą zaostrzać objawy choroby cukrzycowej,
• brak zrozumienia ze strony nauczycieli (nadmierne wymagania) spowodowany brakiem znajomości specyfiki choroby i jej objawów,
• frustracja spowodowana fałszywymi wyobrażeniami rówieśników na temat choroby, wyśmiewaniem lub izolowaniem.

Jak wspierać ucznia/kolegę z cukrzycą:

• okazać empatię, budować przyjacielskie relacje oparte o podobieństwa a nie różnice,
• wspierać w momentach kryzysów i niepowodzeń, być obok,
• nie bagatelizować problemu, ale też nie podkreślać trudności,
• chwalić dojrzałe, odpowiedzialne zachowania w zakresie samokontroli i dbałości o zdrowie,
• akceptować chorobę, nienachalnie rozmawiać na jej temat, okazać zainteresowanie urządzeniami wspierającymi codzienne funkcjonowanie ucznia (glukometr, pen, pompa),
• okazać gotowość do wsparcia w razie potrzeby, udzielenia pomocy według wskazówek,
• nie namawiać do spożywania nieplanowanych i niezalecanych produktów między posiłkami (np. słodyczy, chipsów, słodkich napojów),
• nie namawiać do spożywania alkoholu, który znacznie obniża poziom cukry we krwi,
• umożliwić posiadanie przy sobie i skorzystanie w razie potrzeby z: zestawu do badania krwi (glukometr, paski, nakłuwacz, gaziki, lancety) oraz pasków do badania moczu, penu lub pompy do podania insuliny, węglowodanów prostych na wypadek hipoglikemii,
• umożliwić spożycie posiłku zgodnie z harmonogramem żywienia przyjętego w terapii,
• wyrażać zgodę na wychodzenie do toalety (jednym z objawów hiperglikemii jest częste oddawanie moczu) i kontrolować samopoczucie ucznia,
• dostosować rodzaj i intensywność ćwiczeń podczas zajęć wychowania fizycznego oraz na podstawie rozmowy z uczniem kontrolować jego samopoczucie,
• w miarę możliwości informować ucznia czy rodziców o zmianach w planie lekcyjnym czy wydarzeniach szkolnych, jak uroczystość, zawody, wycieczka, by zdążyli zmodyfikować insulinoterapię,
• zapraszać ucznia z cukrzycą do udziału we wszelkich inicjatywach klasy (w tym wyjściach poza szkołę, wycieczkach, dyskotekach) i ustalić z nim i/lub rodzicami zasady samokontroli i kontroli poziomu cukru we krwi, dawkowania insuliny, spożywania odpowiednich posiłków itp. (niezbędnik wycieczkowy znajdziesz tutaj),
• w przypadku zaobserwowania objawów hipo- czy hiperglikemii podjęcie reakcji zgodnie z wyżej wymienionymi zaleceniami,
• życzliwie, nienachalnie pełnić rolę opiekuńczą (obserwować, zauważać zmiany w zachowaniu, pytać o samopoczucie, zachęcać i stwarzać bezpieczne warunki do samokontroli).

Bibliografia:

1. Witkowsk, J. Pietrusińska, A. Szewczyk, R. Wójcik, One są wśród nas. Dziecko z cukrzycą w szkole i przedszkolu. Informacje dla pedagogów i opiekunów. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, Warszawa 2009 r. (pdf tutaj)
2. Materiały do pobrania - https://www.gov.pl/web/zdrowie/dziecko-z-cukrzyca [dostęp: 25.01.2022 r.]
3. Dziecko z cukrzycą w środowisku nauczania – materiał edukacyjny file:///C:/Users/Dorotka/AppData/Local/Temp/https%20__www.szkolazklasa.org.pl_wp-content_uploads_2016_12_dziecko_z_cukrzyca_w_srodowisku_nauczania.pdf [dostęp: 25.01.2022 r.]

Kampania podnosząca świadomość społeczną w ramach projektu Pilotażowe wdrożenie modelu Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą (SCWEW)

Depresja może dotknąć każdego – bez względu na wiek, pochodzenie, wyniki w nauce, dotychczasowe aktywności, sukcesy, popularność czy liczbę znajomych w mediach społecznościowych. Gorszy dzień może zdarzyć się każdemu. Jeśli jest ich jednak coraz więcej może to być objaw choroby, która wymaga pomocy specjalisty.

Czujesz, że problem może dotyczyć Ciebie lub kogoś Ci bliskiego?

Warto wiedzieć jak objawia się depresja aby dać szansę sobie lub bliskiej nam osobie na skorzystanie z pomocy i wyjście z choroby. Warto też wiedzieć jak mądrze wspierać w chorobie.

Jeśli jesteś nastolatkiem i interesuje Cię temat depresji, zajrzyj tutaj https://forumprzeciwdepresji.pl/nastoletnia-depresja/strefa-nastolatka

Jeśli jesteś rodzicem i interesuje Cię temat depresji, zajrzyj tutaj https://forumprzeciwdepresji.pl/nastoletnia-depresja/strefa-rodzica

Jeśli jesteś nauczycielem i interesuje Cię temat depresji, zajrzyj tutaj https://forumprzeciwdepresji.pl/nastoletnia-depresja/strefa-nauczyciela

(źródło: www.forumprzeciwdepresji.pl)

Pamiętaj! Każdy ma prawo prosić o pomoc!

Znajdziesz ją między innymi tu:

forumprzeciwdepresji.pl

telefon zaufania dla dzieci i młodzieży

116 111

antydepresyjny telefon Forum Przeciw Depresji

(środy i czwartki w godz. 17:00-19:00)

94 91 00

telefon zaufania dla osób dorosłych w kryzysie emocjonalnym

116 123
 (poniedziałek-piątek od 14:00-22:00)

ITAKA – Antydepresyjny telefon zaufania

22 484 88 01
Dyżury psychologów:
poniedziałek 15.00 – 20.00
wtorek 15:00 – 20:00
środa 10.00 – 15.00
piątek 10.00 – 15.00
niedziela 15:00 – 20:00
Dyżury psychiatrów:
czwartek 16:00 – 21:00
piątek 15.00 – 20.00

Ośrodek Interwencji Kryzysowej
Włókiennicza 7, 15-464 Białystok,
tel.: 85 7445028 (całodobowy), 85 7445027 (tel/fax)

Od lat na całym świecie w kwietniu podejmowanych jest wiele inicjatyw, mających  na celu zwiększenie świadomości społecznej na temat funkcjonowania osób ze spektrum autyzmu oraz solidarności z nimi.

Nie bądźmy zieloni w tym temacie – bądźmy niebiescy!!! Niebieski to kolor Światowego Dnia Świadomości Autyzmu i solidarności z osobami ze spektrum.

Autyzm nie jest chorobą, lecz zaburzeniem rozwoju, co oznacza, że mózg pracuje w niestandardowy sposób. Autyzm rozumiany jako spektrum oznacza, że u każdej osoby objawia się i przebiega w inny sposób, z różnym nasileniem zachowań i cech charakterystycznych dla autyzmu. Dotyczą one głównie trudności w relacjach z ludźmi, komunikacji oraz powtarzalnych i stereotypowych zachowań. Autyzm jest zaburzeniem rozwoju, diagnozowanym u około 1 na 100 dzieci w Europie, czterokrotnie częściej u chłopców niż dziewcząt. Pierwsze objawy widoczne są zwykle przed 3 rokiem życia. Najczęściej diagnozuje się: autyzm dziecięcy, autyzm atypowy, Zespół Aspergera.

Osoby z autyzmem mają trudność w rozumieniu zachowania innych ludzi, często trudno jest im zrozumieć jak inne osoby się czują i co mają na myśli. Wyzwaniem jest podejmowanie kontaktów, poznawanie ludzi, nawiązywanie przyjaźni i dogadywanie się w codziennych sytuacjach. Osoby w spektrum autyzmu mogą mieć trudności w rozumieniu gestów i odczytywaniu mimiki twarzy.

Część osób z autyzmem nie mówi, ale używa alternatywnych form komunikacji np. wskazywanie obrazków w książkach do komunikacji lub pisanie. Osoby, które świetnie posługują się mową wysławiają się w sposób, który może wydawać się nietypowy lub usztywniony. Bywa, że osoby w spektrum autyzmu powtarzają te same słowa lub wyrażenia.

Osoby z autyzmem często silnie przywiązują się do schematów lub rutyn np. chodzą zawsze tą samą drogą, układają przedmioty na półce zawsze w tej samej kolejności. Nie lubią zmian, więc nieoczekiwane wydarzenia (np. nagła zmiana planu zajęć, miejsca spotkania, godziny wizyty) bywają dla nich bardzo stresujące i silnie wytrącają z równowagi. Osoby ze spektrum często wykazują silne zainteresowanie jednym albo kilkoma tematami np. samochody określonej marki, liczby, astronomia.

Autyzm bardzo często łączy się z nietypowym odbieraniem świata za pomocą zmysłów. Osoby w spektrum autyzmu mogą odczuwać zwykłe bodźce jako mało intensywne (nie czują uścisku dłoni) albo zbyt intensywne (uścisk dłoni czują tak silnie jak poparzenie). Problemy
z nadwrażliwymi zmysłami albo zbyt małym odczuwaniem przez zmysły mogą być bardzo dotkliwe. Część dorosłych osób z autyzmem mówi np. o tym, że kiedy patrzą drugiej osobie
w oczy, to jest to dla nich przykre doświadczenie dyskomfortu lub nawet bólu. Niektórzy przebywając w tłocznym pomieszczeniu pełnym głośnych dźwięków opisują uczucie paniki
i przeładowania bodźcami. Zasłaniają uszy, zaciskają powieki, panicznie szukają schronienia w odosobnionym miejscu. Wręcz fizycznym bólem reagują na nagłe mocne dźwięki.
W zatłoczonych miejscach korzystają ze słuchawek lub zatyczek do uszu.

Fakty czy mity?

Czy osoby z autyzmem są odizolowane i nie lubią ludzi?

Osoby z autyzmem, niezależnie od wieku, często przyznają się do pragnienia nawiązywania kontaktu z bliskimi i z rówieśnikami nawet, kiedy ich zachowanie wskazuje, że jest zupełnie odwrotnie. Osoby z autyzmem chcą nawiązywać kontakty i znajomości, pragną akceptacji potrzebują zrozumienia. Po prostu nie potrafią w tej dziedzinie być skuteczni.

Czy osoby z autyzmem nie okazują uczuć?

Osoby z autyzmem odczuwają takie same uczucia i okazują je na wiele sposobów. Często mówi się o tym, że niektóre osoby z autyzmem nie lubią przytulania, ale jest też wiele osób, które uwielbiają być przytulane. Najczęściej jednak nie potrafią nazywać swoich uczuć i o nich mówić, ani wyjaśniać swoich reakcji. Stąd też wynika brak zrozumienia ze strony otoczenia, a czasami nawet wrogość wobec zachowania osób z autyzmem.

Osoby z autyzmem są smutne czy radosne?

Nie ma reguły. Osoby w spektrum autyzmu doświadczają wielu codziennych wyzwań a odnalezienie się w świecie wymaga z ich strony wytężonej pracy. Nie wyklucza to radości życia i optymizmu.

Czy osoby z autyzmem są niepełnosprawne intelektualnie?

Osoby ze zdiagnozowanym autyzmem mogą mieć pewien stopień niepełnosprawności intelektualnej, co nie wyklucza „genialności” w określonej dziedzinie, wybitnych umiejętności np. w zakresie obliczania skomplikowanych działań matematycznych czy pamięci fotograficznej. Z kolei zdiagnozowany Zespół Aspergera wyklucza niepełnosprawność intelektualną – osoby te są w pełnej normie rozwoju intelektualnego.

Autyzm czy Zespół Aspergera wyklucza możliwość osiągnięcia w życiu sukcesów.

Absolutnie nie. Przy odpowiednim wsparciu w rozwoju i relacjach społecznych osoby ze spektrum mają szansę na owocne życie zawodowe i towarzyskie – na miarę indywidualnych potrzeb i możliwości. Oto sławne osoby w spektrum:

Lionel Messi – piłkarz we francuskim klubie Paris Saint-Germain

oraz reprezentacji Argentyny, której jest kapitanem

(źródło: sport.pl [dostęp: 01.04.2022 r.])

Anthony Hopkins – aktor, który zagrał m.in. postać Hannibala Lectera

w filmie „Milczenie owiec”, za którą otrzymał w 1992 nagrodę Oscara

Amerykańskiej Akademii Filmowej za najlepszą rolę męską.

(źródło: filmomaniak.pl [dostęp: 01.04.2022 r.])

Daryl Hannah – aktorka znana m.in. z takich filmów jak:

„Kill Bill”, „Stalowe Magnolie”, „Łowca androidów”

(źródło: filmomaniak.pl [dostęp: 01.04.2022 r.])

Elon Musk – dyrektor generalny i główny architekt Tesla Inc.

(źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Elon_Musk [dostęp: 01.04.2022 r.])

Współcześni specjaliści na podstawie analizy biografii i zachowań podejrzewają, że choć nie zostali zdiagnozowani, to mogli być w spektrum autyzmu: Andy Warhol, Albert Einstein, Wolfgang Amadeus Mozart, Izaac Newton.

Zachęcamy do obejrzenia krótkiej animacji, która wyjaśnia, na czym polega autyzm:

https://www.youtube.com/watch?v=QLv-dvLCgAg&t=1s

(źródło: youtube.com [dostęp: 01.04.2022 r.])

Aby lepiej zrozumieć osobę ze spektrum autyzmu, warto sięgnąć po obrazową filmografię. Oto  przykładowe filmy o autyzmie, które z precyzją i wrażliwością ukazują jego prawdziwe oblicze:

"Zachowaj spokój" – młoda Wendy Welcott jest zafascynowana uniwersum Star Treka. Pewnego dnia  ucieka od swych opiekunów, by zawalczyć w konkursie na najlepszy scenariusz w Hollywood.

"X+Y" – film o nastolatku będącym geniuszem matematycznym, ale borykającym się z dużymi trudnościami w relacjach społecznych.

"Latarnia na wybrzeżu orek" – film o chłopcu z autyzmem zafascynowanym wielorybami, który rozpoczyna wyjątkową terapię w otoczeniu uchodzących za niebezpieczne zwierząt..

"Temple Grandin" – oparta na faktach opowieść o amerykańskiej biolożce Temple Grandin, specjalistce w kwestii hodowli zwierząt.

"Mozart i wieloryb" („Zaklęte serca”) – romantyczna historia miłosna dwóch osób z zespołem Aspergera -  uwielbiającego ptaki taksówkarza Donalda i tajemniczej oraz skomplikowanej Isabel, która dołącza do jego grupy wsparcia.

"Atypowy" – dowcipny, krótki serial platformy Netflix o osiemnastolatku ze spektrum autyzmu poszukującym miłości i niezależności.

"Dobry Doktor" („The good doctor”) – serial platformy Netflix o perypetiach osobistych i zawodowych młodego doktora ze spectrum autyzmu.

Rozszerzona filmografia na temat autyzmu znajduje się w tekście źródłowym (pozycja nr 4 w Bibliografii).

Materiały do pobrania:

1. Broszura informacyjna – Spektrum autyzmu – podobni – różni (pdf).
2. One są wśród nas. Dziecko z autyzmem i Zespołem Aspergera w przedszkolu i szkole (pdf).

Bibliografia:

1. https://polskiautyzm.pl/autyzm/ [dostęp: 01.04.2022 r.]
2. https://www.youtube.com/watch?v=QLv-dvLCgAg&t=1s [dostęp: 01.04.2022 r.]
3. https://synapsis.org.pl/ [dostęp: 01.04.2022 r.]
4. https://www.radiozet.pl/Filmy/Filmy-i-seriale-o-autyzmie-dla-dzieci-mlodziezy-i-doroslych [dostęp: 01.04.2022 r.]

ONI SĄ WŚRÓD NAS – UCZNIOWIE ZE SPEKTRUM AUTYZMU
Kampania podnosząca świadomość społeczną w ramach projektu Pilotażowe wdrożenie modelu Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą (SCWEW)

http://scwew.sosw.bialystok.pl/pilotaz-scwew-poczatkiem-drogi-do-edukacji-wlaczajacej/

Rejestracja na konferencję: https://forms.office.com/r/VWN1VGJaae

W ramach przedsięwzięcia grantowego pod nazwą „Pilotażowe wdrożenie modelu Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą (SCWEW)” powstał punkt konsultacyjny. Uczniowie, rodzice i nauczyciele ZSHE mogą uczestniczyć w konsultacjach ze specjalistami w zakresie szeroko rozumianej edukacji włączającej m.in. specjalnych potrzeb edukacyjnych uczniów, metod i form pracy z nimi, trudności emocjonalnych, wychowawczych i edukacyjnych.

Konsultacje odbywają się w siedzibie SCWEW przy ul. Antoniuk Fabryczny 40 w Białymstoku w poniedziałki w godzinach 13.00-14.00 oraz w naszej szkole w czwartki w godzinach 15.30-16.30 w gabinecie 60/1. Konsultacje zaś ze specjalistami zewnętrznymi (np. psychologiem, pedagogiem specjalnym, logopedą) realizowane będą po wcześniejszym zgłoszeniu zapotrzebowania do koordynatora ds. edukacji włączającej - p. Marty Szargiej (zapotrzebowania proszę zgłaszać osobiście lub za pośrednictwem dziennika elektronicznego Librus).

Szczegóły tutaj:  http://scwew.sosw.bialystok.pl/punkty-konsultacyjne-scwew/

Od 1 lipca 2021 roku Zespół Szkół Handlowo – Ekonomicznych im. Mikołaja Kopernika w Białymstoku bierze udział w dwuletnim, pilotażowym projekcie grantowym pt. "Pilotażowe wdrożenie modelu  Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą". Przedmiotem projektu jest wypracowanie rozwiązań, które posłużą wspieraniu szkół i przedszkoli w zakresie zapewnienia optymalnych warunków do rozwoju wszystkim uczniom. Projekt zakłada działania wspierające pracę nauczycieli i specjalistów szkół ogólnodostępnych i przedszkoli w zakresie pracy z uczniem ze zróżnicowanymi potrzebami. Planowane działania mają charakter nowatorski i po zakończonym pilotażu mają doprowadzić do zmian systemowych
Zespół Szkół Handlowo – Ekonomicznych jest jedną z dziesięciu placówek oświatowych Białegostoku, która bierze udział w tym wyjątkowym zadaniu.

Szczegóły tutaj: http://scwew.sosw.bialystok.pl/

Zespół Szkół Handlowo – Ekonomicznych im. Mikołaja Kopernika od 1 lutego 2022 r. bierze udział w projekcie „Z sercem do nakrętek”. Przed szkołą stanął czerwony pojemnik w kształcie serca do zbierania plastikowych nakrętek. Celem projektu jest promowanie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych i odpowiedzialności za środowisko, w którym żyjemy. Akcja propaguje również zachowania prospołeczne i uwrażliwia na drugiego człowieka, ponieważ dzięki zebranym nakrętkom można osobom potrzebującym sfinansować leczenie lub artykuły medyczne. Podpisaliśmy porozumienie ze Stowarzyszeniem Pomocy Dzieciom z Porażeniem Mózgowym "Jasny Cel". Głównym celem Stowarzyszenia jest udzielanie wszechstronnej pomocy dzieciom z MPDz i ich rodzinom między innymi: wsparcie wielu specjalistów, terapię indywidualną i grupową, realizację obowiązku szkolnego.Warto wiedzieć, że kilogram plastikowych nakrętek po napojach to średnio około 70 groszy. Na zakup np.  profesjonalnego wózka elektrycznego potrzeba około 7,5 tys. złotych, czyli równowartość 11 ton nakrętek. Jeden pełny pojemnik to około 70 kilogramów, czyli na jedną tonę potrzeba blisko 15 pełnych koszy. Z tego wynika, że w sumie trzeba zebrać 165 pełnych pojemników.

Pamiętaj! Odkręcaj, zbieraj, pomagaj innym i sobie!

Klasa 2a zasiliła już akcję pokaźną ilością nakrętek. Zachęcamy uczniów i ich rodziców oraz pracowników szkoły do aktywnego udziału w akcji „Z sercem do nakrętek”.